زندگینامه فرزندان حضرت زینب

زندگینامه فرزندان حضرت زینب سلام الله علیها

ازدواج زینب با عبدالله بن جعفر علیها سلام

گفته‌اند: «اسب عتیق و اصیل آن اسبی است که پدران بی‌عیب، و اصیل داشته باشد». همچنین یک خانواده‌ی پاک و اصیل که ریشه در تقوا و قداست دارد، ترسانند که پسران و دختران خود را به کسانی تزویج نمایند که از (حیث خصوصیات انسانی و سجایای اخلاقی) پایین‌تر از آنها هستند، و در تلاش‌اند تا فرزندانشان را به کسانی بدهند که صلاحیت و شایستگی داشته باشند.هنگامی که زینب علیهاالسلام به حد بلوغ رسید، خواستگارهایش زیاد شدند، اما حضرت علی علیه‌السلام به هیچ کدام از آنها جواب مثبت نداد، و او را به نکاح برادرزاده‌اش عبدالله بن جعفر درآورد. براستی چه کسی تواند که برای زینب از عبدالله بهتر باشد در حالی که وی پسر عموی اوست، و پدرش جعفر طیار برای اسلام آوردن سبقت گرفته و سومین کسی بود که مسلمان شد و همراه مسلمین در راه اسلام هجرت کرد و جهاد نمود و به شهادت رسید. برخی گفته‌اند: شدت علاقه‌ی زینب علیهاالسلام نسبت به برادرش حسین بن علی علیه‌السلام به حدی بود که هنگام ازدواج با عبدالله شرط کرد که هر گاه امام حسین علیه‌السلام خواست به سفری برود زینب بتواند به همراه برادر مسافرت کند و عبدالله از او جلوگیری نکند!چگونه امام علیه‌السلام دوری زینب را تحمل کند در حالی که او را مثال خویش و آیینه تمام نمای خود می‌دید؟ روایت شده است که هرگاه زینب علیهاالسلام سخن می‌گفت، گویا پدرش علی علیه‌السلام سخن می‌گوید. شیخ نقدی از نیشابوری نقل می‌کند که: زینب علیهاالسلام در فصاحت و بلاغت کلام، و زهد و عبادت و مرام، همچون پدرش علی مرتضی علیه‌السلام و مادرش فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام بود. حاصل ازدواج زینب علیهاالسلام با عبدالله بن جعفر، سه پسر به نامهای: محمد، عباس و عون، و نیز یک دختر به نام «ام‌کلثوم» بود. و این ام‌کلثوم همان است که معاویه برای فرزند خود «یزید» خواستگاری کرد! اما دایی او یعنی امام حسین علیه‌السلام او را به نکاح پسر عمویش «قاسم» پسر محمد بن جعفر بن ابیطالب درآورد.(یادگار خیمه‌های سوخته: ترجمه کتاب « مع بطله کربلا»تالیف محمدجواد مغینه ،ص، ۳۶)بعضی نوشته اندوی از عبد الله دارای پنج فرزند به نام‌های: علی، عون اکبر، عباس، محمد و أم کلثوم بود.[۱]
مطابق گزارش شیخ مفید دو تن از فرزندان حضرت زینب(س) در کربلا همراه امام حسین(ع) بودند:
عبد اللَّه بن جعفر[۲] (شوهر حضرت زینب سلام الله علیها) دو فرزند خود عون و محمد را نزد امام حسین(ع) فرستاد و نامه‌ای نیز به وسیله آن دو براى آن‌حضرت فرستاد که در آن چنین نوشته بود: «اما بعد تو را به خدا قسم می‌دهم، زمانی مرا خواندى از این سفر برگرد؛ زیرا من از این راهى که بر آن می‌روى بر تو ترسناکم از این‌که هلاکت تو و پریشانى خاندانت در آن باشد، و اگر امروز تو از میان بروى روشنایى زمین خاموش خواهد شد؛ زیرا توچراغ فروزان راه یافتگان و آرزو و امید مؤمنان هستى، و به راهى که می‌روى شتاب مکن تا من به دنبال این نامه خدمت شما برسم و السلام».[۳]
عبد اللَّه(این نامه را فرستاد و از آن سو) به نزد عمرو بن سعید (حاکم مکه) رفته از او درخواست کرد اماننامه براى امام حسین(ع) بفرستد و او را آرزومند سازد که از این راه باز گردد، عمرو بن سعید نامه‌ای براى آن ‌حضرت نوشت و در آن نامه او را امیدوار به نیکى و صله کرد و بر جانش امان داد، و آن نامه را به وسیله برادرش یحیى بن سعید فرستاد، پس یحیى و عبد اللَّه بن جعفر به آن حضرت رسیده و پس از آن‌که پسران خود را فرستاده بود (خود نیز آمده) و نامه عمرو بن سعید را به او دادند و در بازگشت آن ‌حضرت تلاش بسیار کردند، سید الشهداء(ع) فرمود: «من رسول خدا(ص) را در خواب دیدم و مرا به آنچه به دنبال آن می‌روم دستور فرمود»، آن دو گفتند: آن خواب چه بوده؟ امام(ع) فرمود: «آن‌را براى کسى نگفته و نخواهم گفت تا خداى خویش را دیدار کنم»، پس همین که عبد اللَّه بن جعفر از بازگشت آن ‌حضرت ناامید شد به دو فرزند خود عون و محمد دستور داد امام حسین(ع) را همراهی کنند و در رکابش شمشیر زنند، و خود با یحیى بن سعید به مکه بازگشت‏.[۴]
و در نهایت این دو فرزند زینب و عبدالله بن جعفر در کربلا به درجه رفیع شهادت نائل شدند.[۵]

[۱]. کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، ج ‏۸، ص ۳۴۰، دار الکتب العلمیه، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
[۲]. درباره عبد الله بن جعفر ر.ک: «همراهی نکردن عبدالله بن جعفر از امام حسین(ع)»، سؤال ۱۵۰۶۴؛ «قبر عبدالله جعفر»، سؤال ۹۸۵۲؛ «زینب و عبدالله بن جعفر»، سؤال ۱۱۷۰۸٫
[۳]. شیخ مفید، الإرشاد فی معرفه حجج الله على العباد، ج ‏۲، ص ۶۸ – ۶۹، کنگره شیخ مفید، قم‏، چاپ اول‏، ۱۴۱۳ق‏.
[۴]. همان، ص ۶۹٫
[۵]. همان، ص ۱۲۵؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج ‏۱،ص ۴۷۶، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.

****************************

زندگینامه فرزندان حضرت زینب سلام الله علیها

چگونگی شهادت‌ فرزندان حضرت زینب کبری سلام اله علیها

مقتل فرزندان حضرت زینب سلام الله علیها

در روز عاشورا زینب (س) لباس نو بر تن عون و محمد کرد و آنها را از گرد و غبار تمیز نمود و سرمه بر چشمانشان کشید و شمشیر به دستشان داد، و آنها را آماده شهادت ساخت، سپس آن دو را به حضور برادرش حسین (ع) آورد و اجازه خواست که آنها به میدان بروند. حضرت زینب(س) در این موقع که فرزندان دلبند خود را راهی قتال با دشمنان دین و قرآن می‎کرد، حالتی دگرگون داشت. او عقیله بنی هاشم است. او نائبه‎الامام است، اصلاً او شریک کربلای حسین(ع) است. نه بدین جهت که بنابر نقل، فرزندان خود را با دست خود کفن پوش و فدیه راه حسین(ع) کرده، که از لحظه‌ای که از دامن زهرای مرضیه(س) پای به عرصه وجود گذاشته، دیده به دیدار حسین(ع) باز کرده است. برای همین است که اهل دل، آفرینش او را برای کربلا معنا کرده‎اند.
مگر نه آنکه در زمان حضور در کوفه، در مجلس تفسیر قرآن، وقتی آیه شریفه «کهیعص» را برای زنان کوفی تفسیر می‎کرد، امیرالمؤمنین(ع) به او فرمود: این عبارت «کهیعص» رمزی در مصیبت وارده بر شماست و کربلا را برای آن مخدّره ترسیم کرد.
بسیاری می‎گویند: زینب کبری(س)، دو فرزند خود را مهیای نبرد کرد و به آنها تعلیم داد که اگر با امتناع آن حضرت مواجه شدید – کما اینکه آن مظلوم حتی غلام سیاه را از قتال بر حذر می‎داشت دایی خود را به مادرش فاطمه(س) قسم دهید تا اجازه میدان رفتن بگیرید. امام نخست اجازه نمی داد، حتی فرمود: شاید همسرت عبدالله خشنود نباشد، زینب عرض کرد: چنین نیست، بلکه همسرم به خصوص به من سفارش کرد که اگر کار به جنگ کشید پسرانم جلوتر از پسران برادرت به میدان بروند. زینب (س) بیشتر اصرار کرد، سرانجام امام اجازه داد، زینب آن دو گل را به میدان فرستاده است.
پس از این مراحل ابتدا محمد بن عبدالله بن جعفر به میدان آمد و این رجز را سر داد:

نَشْکُو اِلَی اللَّهِ مِنَ الْعُدْوانِ
قِتالَ قَوْمٍ فی الرَّدی عُمْیانِ
قَدْ تَرَکُوا مَعالِمَ الْقُرآنِ
وَ مُحْکَمَ التَّنْزیلِ وَ التِّبْیانِ

(سوگنامه آل محمدصلی الله علیه وآله، محمدی اشتهاردی، نشر ناصر، ۱۳۷۰ ش، ص ۲۹۲)

به خداوند شکایت می‎کنم از دشمنی دشمنان، قوم ستمگری که کورکورانه به جنگ با ما برخاسته‎اند. نشانه‎های قرآنی را که محکم و مبیّن و آشکارکننده کفر و طغیان است را ترک کردند و پس از نبردی نمایان، به شهادت رسید.
المناقب، ابن شهرآشوب: سپس محمّد بن عبدالله بن جعفر، به میدان پا نهاد و چنین مى‌خواند:

آنگاه، ۱۰ تن را کُشت و عامر بن نَهشَل تمیمى، او را کُشت.
تاریخ الطبرى به نقل از حُمَید بن مسلم اَزْدى: عامر بن نَهشَل تمیمى، به محمّد بن عبد الله بن جعفر بن ابى طالب، حمله بُرد و او را کُشت.
تاریخ الطبرى به نقل از هشام: محمّد بن عبد الله بن جعفر بن ابى طالب ، به دست عامر بن نَهشَل تَیمى، کشته شد.

زندگینامه فرزندان حضرت زینب سلام الله علیها

عَون، یکى دیگر از فرزندان عبد الله بن جعفر طیّار است که در واقعه کربلا، به شهادت رسید.
گفتنى است که عبد الله بن جعفر، دو فرزند به نام «عون» داشته است. از این رو، یکى از آنها «عونِ اکبر» و دیگرى «عونِ اصغر» نامیده شده اند. مادر یکى از آنها زینب علیهاالسلام بوده و نام مادر دیگرى، جُمانه دختر مُسَیَّب، گزارش گردیده است. در این که کدام یک از آنها در کربلا شهید شده و مادرش کیست، میان مورّخان، اختلاف نظر وجود دارد.
ابو الفرج اصفهانى، وى را عون اکبر و فرزند زینب علیهاالسلام مى داند و مى‌گوید که عون اصغر، در واقعه حَرّه [در مدینه] به شهادت رسیده است؛ امّا بیشتر منابع [مانند تاریخ الطبرى و الکامل فى التاریخ و انساب الأشراف و الثقات لابن حبّان و المجدىّ] عونِ شهید در کربلا را فرزند «جُمانه» مى‌دانند.
نام وى در زیارت‌هاى «ناحیه» و «رجبیّه» آمده است. در «زیارت ناحیه مقدّسه» مى‌خوانیم: سلام بر عَون، پسر عبد الله، پسر جعفرِ پرواز کننده در بهشت ؛ آن هم پیمان ایمان، و همنشین بزرگان، و مُخلص براى [خداى] مهربان، و پیرو آیه ها و قرآن! خدا، قاتل او، عبد الله بن قُطبه نَبهانى را لعنت کند!
مقتل الحسین علیه السلام، خوارزمى: پس از محمّد بن عبد الله بن جعفر، عَون بن عبد الله بن جعفر بن ابى طالب به میدان آمد، در حالى که چنین مى خواند:

اِن تُنْکِرُونی فَاَنَا بنُ جَعْفَرٍ
شَهیدُ صِدْقٍ فِی الْجَنانِ اَزْهَر
یَطیرُ فیها بِجَناحٍ اَخْضَرٍ
کَفی بِهذا شَرَفاً فی الْمَعْشَرِ

اگر مرا نمى شناسید، من فرزند جعفرم شهید راستى، شکُفته در باغ بهشت،پرواز کننده در آن جا با دو بال سبز! و این، براى شرافت در میان مردم، بس است!،آن گاه، جنگید تا کشته شد. گفته شده که عبدالله بن قُطْبه، او را کُشت.
تاریخ الطبرى به نقل از هشام: عَون بن عبدالله بن جعفر بن ابى‌طالب، که مادرش جُمانه، دختر مُسیَّب بن نَجَبه بن ربیعه بن ریاح از قبیله بنى فَزاره بود. وى به دست عبد الله بن قُطْبه طایى نَبهانى، کشته شد.
تاریخ الطبرى به نقل از ابو کَنود عبد الرحمان بن عُبَید: هنگامی که عبدالله‌بن جعفر از کشته‌شدن دو پسرش همراه حسین(ع) خبر یافت و مردم برای تسلیت به حضورش می‌آمدند، یکی از وابستگانش ـ که فکر نمى‌کنم کسى جز ابو لَسْلاس باشد ـ گفت: مصیبتى که دیده‌ایم، از جانب حسین به ما رسیده است!عبد‌الله بن جعفر، او را با کفشش زد و سپس گفت: اى پسر زنِ بدبو! آیا به حسین، چنین مى‌گویى؟ به خدا سوگند، اگر در کنارش حاضر مى بودم، دوست مى‌داشتم که از او جدا نشوم تا همراهش کشته شوم! به خدا سوگند، آنچه دلم را به از فدا شدن دو پسرم راضى و مصیبت آن دو را بر من، سبُک مى کند، این است که در راه از خود گذشتگى براى برادر و پسرعمویم [حسین علیه السلام] و پایدارى در کنار او، کشته شده‌اند!سپس به همنشینانش رو کرد و گفت: خدا را بر شهادت حسین علیه السلام مى‌ستایم که اگر نتوانستم با دستانم حسین علیه السلام را یارى کنم، دو پسرم، او را یارى دادند.
امام حسین علیه السلام بعد از شهادت فرزندان خواهر بدن های خون آلودشان را بغل گرفت و در حالی که پاهایشان بر روی زمین کشیده می شد، را به خیمه ها آورد.همه می دانیم محبت مادر به فرزندان چقدر است آنهم مادری چون زینب سلام الله علیها اما حضرت زینب علیها السلام علی رغم اینکه دو جگر گوشه خود را از دست داده بود بردباری فراوانی از خود نشان داد؛ همه بانوان از خیمه ها بیرون آمدند امّا او بیرون نیامد. اول برای بی تابی نکردن و دوم اینکه مبادا چشم برادر به او بیفتد و شرمنده شود. (سوگنامه آل محمدصلی الله علیه وآله، محمدی اشتهاردی، نشر ناصر، ۱۳۷۰ ش، ص ۲۹۲)

دراینجا لازم میدانیم به دو شبهه ای که درباره حضرت عبد الله بن جعفر علیها سلام ،معاندان مطرح کرده اند،پاسخ دهیم

چرا عبدالله بن جعفر با حسین علیه السلام از مدینه خارج نشد؟

اما در پاسخ به این که چرا عبدالله با حسین بن علی علیه‌السلام از مدینه خارج نشد، گروهی از حرف‌های بی‌پایه و اساس زده‌اند، و بعضی دیگر گفته‌اند: وی در آن زمان بینایی خود را از دست داده بود.اعتقاد ما این است که عبدالله بعد از عمویش علی علیه‌السلام همیشه مطیع و فرمانبردار امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام بود و در هیچ امری در نهان و آشکار از دستور آنها مخالفت نکرد، بلکه وقتی معاویه دخترش «ام‌کلثوم» را برای یزید خواستگاری نمود، امر ازدواج وی را به دایی‌اش حسین بن علی علیه‌السلام محول کرد، همان طور که خارج شدن همسرش علیهاالسلام را به حسین علیه‌السلام و خواست زینب واگذارد.عبدالله کسی است که دو پسر خود – عون و محمد – را امر کرد تا همراه سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه خارج شوند، و امام حسین علیه‌السلام هیچ‌گاه وی را ملزم به خروج از مدینه نفرمود، بلکه او را در تصمیم‌گیری مختار کرد.البته ظاهرا عبدالله به خاطر مصالحی که مقداری برای ما مجهول است ماندن خود در مدینه را بیشتر صلاح می‌دید. و بدون شک اگر حضرت خارج شدن از مدینه و همراهی با خود را بر او فرض و واجب می‌نمود در اسرع وقت اجابت می‌کرد، به هر حال تردیدی نیست که عبدالله در نزد خدا و مردم مأجور و مشکور بود، از آن جهت که به شهادت فرزندانش در رکاب حسین بن علی علیه‌السلام نه تنها رضایت داشت بکله غبطه می‌خورد.رفتار و سیره‌ی عبدالله بعد از شهادت امام حسین علیه‌السلام بهترین دلیل بر ایمان و اخلاص وی، و صداقت و پیروی او از عمویش علی بن ابیطالب علیه السلام و فرزندانش است.بیهقی در کتاب «المحاسن و المساوی» گوید: عبدالله بن عباس و عمرو بن عاص در مجلس معاویه حاضر بودند که عمرو متعرض عبدالله بن جعفر شود، و از وی بدگویی کرد، ابن عباس بی‌درنگ گفت: «آن گونه که تو گفتی نیست (و دروغ گفتی)، او در پیشگاه خدا بسیار ذاکر و در برابر نعمتهای الهی سپاسگزار، و از بدگویی بیزار است، او بخشنده و با سخاوت، و بزرگواری بردبار است، درباره‌ی او ادعای بی‌جا نمی‌توان نمود، و مانند کسی نیست که اشرار قریش در ادعای فرزندیش و پیرامون حسب او نزاع کنند – چنانچه درباره‌ی ابن عاص نزاع درگرفت – که بالاخره بی‌لیاقت‌ترین و پست‌ترین آنها منصب پدری را عهده‌دار شد. کاش می‌دانستم که با کدام سابقه متعرض مردان بزرگ شده‌ای؟ و با کدام حسب در میدان نبرد با اشرافت آمده‌ای؟! آیا با شخصیتی که داری؟! در حالی که تو همان پست و فرومایه و بی‌شعوری؟! وای کاش می‌دانستم خود را به چه کسی نسبت می‌دهی؟ در صورتی که پدرانت بین مردم قریش در خطاکاری و سفاهت و پستی مشهور بودند؟ از شرف و عظمت در دوران جاهلیت بی‌بهره بودند، و در اسلام هم، نه دارای سبقتی و ارزشی هستند و نه نام نیکی…».(یادگار خیمه‌های سوخته: ترجمه کتاب « مع بطله کربلا»تالیف محمدجواد مغینه ،ص،۷۱ )

پاسخ به جعل و تحریف شخصیت حضرت عبد الله بن جعفر علیها سلام

اما سخنانی که در بعضی از کتابها راجع به حرص و ولع عبدالله به موسیقی زنان خواننده آمده، یا تهمت و افترایی است که پایه و اساسی ندارد و یا این که به قصد کاستن از مقام امیرالمؤمنین علیه‌السلام جعل کرده‌اند؛ چه این که هر چه باشد عبدلله برادرزاده و داماد آن حضرت بوده است، و این عمل همان روشی است که قبلا بدکاران و فاسدانی چون امویان و مزدورانشان داشتند، به طوری که مزدوران آنها پول می‌گرفتند و در قبالش به نفع امویان و علیه علی و آل او حدیث و اخبار جعل می‌کردند(یادگار خیمه‌های سوخته: ترجمه کتاب « مع بطله کربلا»تالیف محمدجواد مغینه ،ص ، ۷۳)

برای مشاهده سبکهای مداحی ،….و متن روضه های طفلان حضرت زینب سلام الله علیها اینجا کلیک بفرمایید